มาสาย-กลับดึก โดย วินทร์ เลียววาริณ.

วันแรกที่เข้าเรียนในคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์

   จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

       ผมพบเรื่องอัศจรรย์อย่างหนึ่งเมื่อรุ่นพี่บางคนบอกว่า

           "การอดนอนเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการเรียนในคณะนี้"

วันสุดท้ายในคณะนี้

   ผมพบว่าตั้งแต่เรียนมาห้าปี

    ไม่เคยต้องอดนอนเลย

       ยกเว้นเมื่อต้องทำงานกลุ่ม

         ทั้งนี้มิใช่เพราะผมทำงานเร็วกว่าคนอื่น

           แต่เพราะผมไม่เชื่อในทัศนคตินั้น

             จึงพยายามพิสูจน์ว่ามันไม่จริง และพบว่า

               การวางแผนที่ดีแก้ปัญหาได้ทั้งหมด

                                        แม้แต่การสร้างสรรค์งานศิลปะ

ที่น่าขันก็คือ

    น้อยคนที่อดนอนได้คะแนนดี

ผมเป็นมนุษย์เงินเดือนมานานร่วมสามสิบปี

   ห้าปีในนั้นผมทำงานในต่างประเทศ

       เมื่อกลับมาเมืองไทย ผมพบเรื่องอัศจรรย์อีกเรื่องหนึ่ง

นั่นคือหลายคนมองการก้าวเท้าออกจากสำนักงานตรงเวลาเป็นเรื่องประหลาดที่สุดในโลก

       (มิพักเอ่ยถึงการออกก่อนเวลาเมื่องานเสร็จแล้ว)

ผมรู้ความจริงภายหลังว่า

    คนจำนวนมากไม่ยอมออกจากสำนักงานตรงเวลา

 เพื่อแสดงให้เจ้านายเห็นว่า

       ตนเองขยันขันแข็ง ยิ่งอยู่ดึก ยิ่งเป็นพนักงานตัวอย่าง

           เสียสละเพื่อองค์กร

                น่ายกย่องชมเชย

บ่อยครั้งมีผลถึงการได้รับโบนัสตอนท้ายปี

   เนื่องจากเจ้านายมักเห็นหน้าเห็นตาใครคนนั้น

       หลังเวลาเลิกงานแล้วเสมอ

           หากไม่เคยทำงานในต่างประเทศมาก่อน 

                                           ผมอาจเข้าร่วมวงไพบูลย์

                      "มาสายกลับดึก"ด้วย

 แต่หลายปีในชีวิตการทำงานในประเทศที่มีประสิทธิภาพในการจัดการที่สุด

      ทำให้เห็นค่าเวลาทุกนาทีในชีวิต

 ผมกลับมองว่าคนที่อยู่ดึกเป็นประจำคือพวกไร้ประสิทธิภาพ

    ไม่สามารถทำงานให้เสร็จทันเวลา

        จึงต้องอยู่ดึก

            ยิ่งทำงานมากชั่วโมงยิ่งแสดงถึงการทำงานโดยไม่มีการวางแผน

                              ไม่มองภาพรวม

ลองคิดดู

  การอยู่ดึกเพื่อทำงานพิเศษหนึ่งคืนหมายถึงค่าไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้น

    เครื่องปรับอากาศทำงานมากขึ้น ค่าทะนุบำรุงสูงขึ้น

        ผลกระทบต่อคนทำงานคือพักผ่อนน้อยกว่าที่ควรเป็น

           ยิ่งอยู่ดึก

               ประสิทธิภาพของงานในวันถัดไปยิ่งตกต่ำลง

มือกระบี่ชั้นหนึ่งในแผ่นดินมองท่วงทีของศัตรูอย่างระวัง

       ตวัดกระบี่ในมือเพียงฉับเดียวก็เข่นฆ่าฝ่ายตรงข้าม

มือกระบี่ชั้นรองต้องประกระบี่ดังโคร้งเคร้งนานนับชั่วโมง

    ราวกับอยากบอกโลกว่า

       ข้าก็ใช้กระบี่นะโว้ย

 โลกรับรู้ แต่คมกระบี่ก็บิ่น

     ต้องเสียเวลาลับกระบี่อีกหลายวัน

งานดีอย่างเดียวไม่พอ ต้องตรงเวลาด้วย

   งานดีไม่มีทางเกิดขึ้นตามยถากรรม หรืออารมณ์ขึ้นลง

       ไปจนถึงความหนาแน่นรัดกุมของกฎเกณฑ์ "ตอกบัตร"

ปริมาณเวลาในการทำงานชิ้นหนึ่งไม่ได้เป็นสัดส่วนกับคุณภาพของผลงานเสมอไป

      บ่อยครั้งเป็นปฏิภาคกัน

          หลายครั้งงานที่ให้เวลาน้อย 

                                        กลับออกมาดีกว่างานที่ให้เวลามาก

คนเก่งจริงไม่เรื่องมาก คนฉลาดจริงไม่มากเรื่อง

   ทำงานเสร็จแล้วก็เลิก 

                ไม่ต้องรอเทวดาบนสวรรค์วิมานมารับรู้

               เพราะถึงเวลานั้นเทวดาก็กลับบ้านไปแล้ว

       วินทร์ เลียววาริณ